BASA BALI
MANGDA AJEG
Om Swastiastu
Inggih ida dane sareng sami, utamanipun :
Ibu guru sane dahat wangiang titiang
Punika taler para semeton pamilet sane tresna sihin titiang
Sedurung titiang nglantur matur, Ngiring sareng sami ngaturang suksemaning
manah pamekas majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, melarapan antuk pasuecan
ida, iraga sareng sami prasida mapupul iriki, manggihin karahayuan sekadi
mangkin.
Ibu guru sane dahat wangiang titiang
Ring galahe sane becik puniki, lugrayang titiang matur samatra nganinin indik
“Ngiring Rajegang Basa Bali Druene”.
Kawentenan pulo Baline pinaka pulo wisata budaya sane sampun kaloktah doh
kantos ke dura Negara. Sampun sami uning tur pawikan, punika sami ngawinang
jagat Baline kaparinama olih para janane "pulau seribu pura, pulau dewata,
pulau surga utawi the last paradise". Napi sane ngawinang pulau Baline
kaparinama asapunika?
Sane ngawinang pulau Baline kaparinama asapunika tur kasenengin olih para
janane boyaja tios, punika santukan keasrian palemahan pulau Baline, katuku
malih antuk seni lan budaya maka miwah para jana Baline sane ngandap kasor
utawi kuma warga, sami punika kadasarin antuk agama Hindu sane pinaka dasar
mapineh jatma Baline. Nepek pisan ring tatuek miwah pamarginnyane minakadi
panca yadnya sane kabaos ring kecap sastra agama. Punika kamanah antuk titiang
ngawinang jagat Baline kasub ka dura Negara.
Sane mangkin menawita majalaran sane sampun odar titiang. Pinunas titiang ring
Iratu ida dane sareng sami ngiring dadabin indik kasukertan jagat Baline mangda
kayang kawekas Rajeg lan lestari.
Silih tunggil sane kanggon nguratang tur ngewerdiang seni budaya inggih punika
nenten sios wantah Basa Bali druene sane pinaka tetamian utawi warisan saking
leluhur iragane jatma Bali, punika ngawinang iraga patut bangga dados
putra-putri Bali, pinunas titiang sumangdane budayane nenten rusak tur punah.
Mangdane nenten iraga kabaos "Kadi katak sane wenten ring sor
tunjunge", I kekupu saking doh ipun ngrasayang kamiikan ipun i sekar
tunjung, sakewanten I katak yadiastun nampek ring genahe punika, setata
nyongkok nenten ngerasayang kamiikan i sekar tunjung sane kalintang
ngulangunin.
Suksmanipun, iraga jagat Baline akeh pisan madue seni budaya, sane luihin utama
kabaos adiluhung, ngawinang akeh parajanane saking dura Negara meled pisan
manah ipun ngantenang seni budaya druene, sakewanten iraga sane magenah ring
Bali nenten pati rungu kapining budaya druene, mangda nenten kadi asapunika.
Basa Baline silih tunggil pinaka pangeling iraga dados jatma Bali, punika sane
mawinang iraga mangda tetep ngangge basa Bali rikalaning mabaos sajeroning
pagububan utawi pasawitran. Yening iraga nenten ngangge basa Bali druene sinah
kesujatian iraga dados jatma Bali ical utawi ilang.
Inggih ida dane sane tresna sihin titiang.
Yadiastun sane mangkin makueh pengaruh-pengaruh sane makta budaya miwah seni
sane jaga nyaihin wiadin munahang seni budaya Baline . Sakewanten yening sampun
iratu ida dane sareng sami eling ring kawentenan sastra Bali prasida antuk
nyaringin pengaruh seni budaya sane jaga ngrangsuk ring sejeroning budaya
Baline.
Mawanti wanti titiang mapinunas ring iratu ida dane sareng sami mangda ngangge
basa Bali druene mangda tetep Rajeg tur Lestari.
Wantah asapunika prasida aturang titiang ring ida dane sareng sami. Yening pat
prade wenten iwang atur titiang minabte nenten manut ring arsa, manawita
sangkaning Basa Basita, tata titi miwah anggah ungguh basa. Duaning titiang
rumasa ring dewek kantun muda tur wimuda. Titiang nunas geg rena pengampura,
pinaka pinguntat atur titiang, sineb titiang antuk parama santih
Om santih santih santih Om
WIWEKA ANGGEN JALARAN NGRURUH KAJAGADHITAN
Om Swastiastu,
Inggih ida dane sareng sami pamekas ring panureksa sane dahat kusumayang
titiang, para pamilet lomba pidarta Basa Bali sawewidangan kota Gianyar, saha
para sisya, utawi para yowana sane prasida nyarengin pamargin pacentokan ring
tepengan mangkin sane banget tresna sihin titiang. Sadurung titiang nglanturang
matur amatra, pinih riin ngiring sareng-sareng ngastiti bakti ring IDA SANG
HYANG WIDHI WASA, mogi-mogi sangkaning sih pasuecan lan asung kerta
waranugrahan ida prasida titiang ngiring ida dane sareng sami gumanti satata
ngamanggehang karahayuan, karahajengan, tur titiang prasida taler ngamolihang
sidaning don.
Ring tepenganne utawi galah sane becik puniki, ritatkala nyarengin lomba
pidarta Basa Bali puniki, lugrayang titiang matur amatra, marupa pidarta sane
mamurda “Wiweka Matetimbang Becik Lan Patut Ngruruh Kajagadhitan”.
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, mawit murda punika, tincapang
titiang mangkin sapunapi parilaksanan manusane sakadi titiang utawi ida dane
ninutin pamargin ring sajeroning kahuripan puniki jagi nyujur sane kawastanin
jagadhita.
Pinaka pangawit wenten ketus titiang saking karya sastra, sane marupa gaguritan
sane mamurda “Geguritan Nengah Jimbaran”. Yening rerehang untengnyane saking
daging geguritan punika, ida sang rakawi sampun ngawikanin tur sampun taler
misaratang ring sang sane jagi ngwacen geguat tangan idane, mangda ring
sajeroning iraga ngamargiang drama kehidupan serahina wengi punika, nenten
dados lipia tur ngutang pepineh sarahina-hina ring sajeroning tetimbang sane
kawastanin wiweka. Punika yening iraga kayun satata kasengguh manusa. Mawinan,
Manusa punika ngaran manu,
Napi punika Manu? Nenten lian wantah sang sane satata nasarin kahuripannyane
antuk dasar papineh, punika wantah I manusa.
Manusa ngaran manawa,
Napi punika manawa? nenten lian wantah dasar hukum i manusane ngrereh tetimbang
becik lan patut, sane kadasarin antuk tetindakan hukum manawa, sida riwekasan
nepasin wicara nyujur karahyuan.
Manawa ngaran Danawa,
Yening sampun kahuripan puniki kadasarin antuk manawa, mangdane sida dados sane
kawastanin manusa danawa, manusa sane maduwe parilaksana sakadi para dewatane.
Inggih ida dane sane kusumayang titiang, yening selehang tur waliang titiang
malih, napi mawinan kadasarin kahuripan iragane antuk wiweka? riantukan iraga
pinaka manusa satata ngamangguhang sangsaya, nenten teteg ring pakayunan,
satata ibuk, tur jejeh ring sajeroning pikobet. Sawiakti asapunika, saking
sangsayane pnika mangda iraga lali, nenten ngaenang jengah mikayunang nincapang
dwek, satata nngutang-ngutang raos, nguyutang padewekan sareng anak tiosan.
Yening kari asapunika, pastika napi sane jagi kajujuh nenten prasida
kapanggihin, riantukan iraga kantun kakuub sareng sane kawastanin ahangkara,
yening nika nenten sida kaeret ring sajeroning manah, punika sane jagi ngrebeda
pinaka iblis sane satata makrana ibuk ring sajeroning kayun, wicara, lan
parilaksana.
Inggih ida dane sane kusumayang titiang, sadurung titiang muputang atur,
ngiring ja iraga sareng-sareng saking mangkin nincapang guna widya kaweruhan
soanng-soang utamanyane uning ring padewekan, satata ngeret indria tur kukuh
lan lascarya ngamargiang kahuripan, tur nenten lali bhakti ring para leluhur
miwah Hyang Widhi, mandane iraga satata ngamangguhang karahayuan
sekala-niskala, nenten kirang pangan lan sandang.
Inggih wantah asapunika prasida antuk titiang matur amatra, manawita wenten
sane tan manut ring arsa, sakadi unjuk lungsur, anggah ungguhing basa, titiang
nunas geng rena sinampura. Untatin titiang antuk parama shanti,
Om shantih shantih shantih Om.
PANGERET INDRIA SAJERONING KAHURIPAN
OM SWASTIASTU
Ainggih aratu ida dane bapak taler ibu guru sane wangiang titiang, para sameton
titiang ring SMA N 1 Gianyar sane tresna sihin titiang. Angayu bagia pisan
manah titiang ngantenang aratu ida dane sinamian mapupul iriki. indike puniki
nenten tios wantah Asung Kerta Wara Nugraha Ida Sang Hyang Parama Wisesa sane
sampun ngicen iraga karahajengan miwah karahayuan. Ri sajeroning parikrama
dharma wecana puniki, titiang pacang ngambil bantang indik “Pangeret Indria
Sajeroning Kahuripan”
Ratu ida dane sinamian, iraga dados jatma punika wantah sangkaning pasuecan
Sang Hyag Widhi. Manusa kaicen Tri Pramana marupa bayu, sabda miwah idep. Tios
ring buron sane wantah madue Dwi Pramana marupa bayu miwah sabda lan
entik-entikan sane wantah madue Eka Pramana marupa bayu. Idep sane wantah
kadruenang olih I manusa puniki sane ngranayang ipun mrasidayang mapikayun.
Wenten makakalih kebiasaan mapikayun, inggih punika sane manut ring agama miwah
sane tan manut ring agama. Ritatkala iraga numadi ring jagate puniki, iraga kasarengin
olih Sang Hyang Rawu, Sang Hyang Ketu miwah Sang Suratma. Rawu artin ipun
peteng. Sang Hyang Rawu magenah ring Angga Sarira kiwa makadi tangan kiwa,
cokor kiwa, panyingakan kiwa miwah sane tiosan. Sang Hyang Rawu setata ngajahin
sane nenten becik, tios ring Sang Hyang Ketu. Ketu artin ipun galang. Ida
pastika pacang ngajahin sekancan pakaryan sane becik. Ida nyuryanin pajalan I
manusane mangda ngamolihang karahayuan. Punika mawinan Sang Hyang Ketu magenah
ring Angga sane tengen, sekadi tangan tengen, cokor tengen, panyingakan tengen,
karna tengen miwah sane tiosan. Mangkin sami sampun kaserahang ring paukudan I
manusane. Iraga dados milih sane encen pacang kalaksanayang, sane kaon napi
sane becik?
Sang Hyang Suratma sampun satya nyurat napi sane kalaksanayang sakantune I
manusa maurip. sasuratane punika kaserahang ring Sang Hyang Yamadipati rikala
ida dane seda. Punika sane pacang nyantenang phala napi sane kaicen manut
saking karma sane kalaksanayang. Iraga sering nenten eling indik napi sane
kalaksanayang. Punika mawinan iraga patut waspada. Becik-becikang mapineh
sadurung malaksana, riantukan karma phala punika wantah prasida katiba ring
sang sane malaksana, boya ja rerama utawi sawitra. Mawali malih ring artin
iraga dados manusa. Manusa inggih punika jatma sane maurip sane kaucap Makhluk
Idup tiga dimensi, marupa makhluk individu, makhluk sosial, miwah makhluk
religius. Rikala seda sane kabakta wantah arti sane kapertama. Inggih punika
makhluk individu. Yadiastun ida dane madue jinah mayuta-yuta, madue papayasan,
madue kurenan sane jegeg utawi bagus nanging punika samian nenten abadi wantah
titipan. Nenten dados bakta ka suarga utawi neraka. Sane kabakta wantah karma
phala. Yening karman iraga becik iraga pacang nemu suarga loka, sakewanten
yening ida dane setata malaksana sane kaon ritatkala idup, sinah pacang
kaclempungang ring Kawah Candra Gohmukane ring neraka.
Ida dane sinamian ngiring pineh-pinehang, iraga sampun kaicen kaluihan marupa
idep. Idepe punika anggen milah-milah sane encen sane becik, encen sane kaon.
Encen sane patut kalaksanayang, encen sane nenten patut. Eling-elingang, baos
Sang Hyang Ketu pirengang, baos Sang Hyang Rawu sampunang margiange. Nah,
mangkin sapunapi antuk mangda prasida ngalaksanayang baos Sang Hyang Ketu,
miwah ngimpasin sekancan baos Sang Hyang Rawu. Mangkin sampun pangeret indria
puniki mapikenoh pisan, ngawit saking padewekan iraga soang-soang makadi
pangeret indria ring pikayunan, bebaosan, miwah parilaksana, nenten elah ida
dane sinamian. Sakewanten yening iraga ngutsahayang, pastika mrasidayang, silih
sinunggil saking katigang pangeret indria puniki. Sane paling meweh, inggih
punika ngeretin pikayun. Saantukan pikayun punika wit sekancan bebaosan lan
parilaksana. Yening pikayun sampun prasida kapitetin, elah pacang ngeretin
bebaosan miwah parilaksana. ring cakepan Sarasamuscaya wenten sloka sane
nyihnayang sampunang bas kaliwat sebet, yadiastun ring kauripan puniki iraga
lintang kakirangan arta brana. Numadi dados manusa punika patut kasuksmayang
duaning lintang kobet pisan mangda prasida numadi dados manusa, yadiastun dados
manusa kalintang nista. Kenten taler ida dane sinamian, iraga nenten dados bas
kaliwat lega yening ajumanga, becikne dados manusa sane biasa-biasa kemanten.
Driki sampun pikenoh saking pangeret indria. Ida dane sane prasida ngenahang
dewek pastika nyidayang maparilaksana sane biasa-biasa kemanten. Eling-elingang
malih napi sane kapolihang nenten lempas saking pasuecan Sang Hyang Widhi.
Iraga patut matur suksma utawi ngaturang sembah pangubakti ring Ida Sang Hyang
Parama Wisesa. Ida dane sinamian, manut ring Hukum Rta sane dagingnyane :
“iraga dados makarya utawi ngardinin sane kabaos Utpetti, sakewanten iraga
taler patut miara sane kabaos stiti, saantukan yening nenten sekadi asapunika,
napi sane kakaryanin pacang gelis pralina”
Tiang ngambil preti wimba, upamine Ida dane para sisya ring SMAN 1 Gianyar
polih Juara 1 ring pacentokan masatua bali sajebag Kabupaten Gianyar, rumasa
ring dewek becik utawi wikan, ida dane nenten malih malajah. Yadiastun pacang
wenten pacentokan sane pateh sajebag jagat Bali. Ida dane kajudi dados wakil
Kabupaten Gianyar. Ring pacentokan punika pastika wenten wakil-wakil saking
kabupaten sane tiosan. Punika mawinan, yening nenten malih malajah pacang
kakaonang olih pamilet sane tiosan. Gelar juara 1 punika pacang ical. Ical
sampun sami sane kawangun saking nguni. Nika unteng saking Hukum Rta.
Wimba sane tiosan: truna-trunine mangkin sampun makeh sane nyoleh-nyoleh.
Sekadi ngangge narkoba, majaguran, trek-trekan miwah sane tiosan. Yening wenten
anak ngajakin malaksana sane boya-boya utawi nenten patut, iraga patut bisa
milah-milah sane becik miwah sane kaon. Eling-elingang swadarmaning dados
sisya, eling-elingang aji biang ring jero, eling-elingang galahe benjang pungkur
kantun panjang. Sampunang ngantos nyesel kabenjang pungkuran, duaning ngeret
indria punika yening wantah dados patut iraga ngamargiang sareng sami sane
encen mawasta becik, sane encen mawasta kaon. Resepang baos Sang Hyang Ketu,
Engsapang baos Sang Hyang Rawu. Sekadi sane kasurat ring cakepan sarasamuscaya,
wenten sloka sane dagingnyane asapuniki apan iking dadi wwang, uttama juga ya,
nimittaning mangkana wenang ya tumulung awaknya sangkeng sangsara,
makasadhanang subhakarma, hinganging kottamaning dadi wwang ika. Untengnyane
indik kaluihan numadi dados jatma inggih punika prasida nulungin padewekannya
saking kasengsaran majalaran antuk maparilaksana sane becik. Ida dane sinamian
iraga patut eling indik kaluihan puniki, sane prasida nulungin padewekan iragane
wantah iraga kemanten, boya ja jatma sane tiosan. Punika mawinan becik pisan
yening iraga prasida setata maparilaksana sane manut ring agama. Eling –
elingang ida dane sinamian, napi sane dados tetujon numadi ring gumine. Tan
tios wantah mawali ring sangkaning numadi. Nemu Moksartham Jagaditha Ya Ca Iti
Dharma.
Inggih wantah asapunika sane prasida katur antuk titiang. Dumogi wenten
pikenohne. Tan lali titiang nunas geng rena sinampura, manawita wenten atur
piatur titiang sane nenten manut ring arsa. Kaping untat, puputin titiang antuk
parama shanti.
Om Santhi, Santhi,Santhi Om.
Pingin File Wordnya Tinggal Print Aja Tanpa Perlu Diedit, Download Dibawah Ini
Klik Disini Untuk Download : PUPULAN PIDARTA BASA BALI (Kumpulan Pidato Bahasa Bali)
Incoming search terms:
pidato bahasa bali singkat
pidato bahasa bali
contoh pidato bahasa bali
contoh pidato bahasa bali singkat
pidarta bahasa bali pendek
pidarta bahasa bali singkat
pidarta basa bali
conto pidarta basa bali
contoh pidarta bahasa bali singkat
pidato bahasa bali pendek
pidato singkat bahasa bali
contoh pidarta bahasa bali
Bahasa Baline patut Lestariang
ReplyDeletepatut pisan
DeleteSuksmaaa🙏🏻🙏🏻
ReplyDeletesuksma mewali
ReplyDelete